door: Jennifer Veldman

Landschap van kabels

Zondagmiddag in de bus. Het voorbij glijdende landschap is mij bekend, maar vandaag heeft dit uitzicht een nieuwe betekenis gekregen. Het uitgestrekte landschap waar dit gedeelte van Nederland om bekend staat is niet langer een grote leegte van weilanden, maar suggereert de aanwezigheid van het fysieke internet. Diep onder de grond lopen de glasvezelkabels die het dataverkeer (zoals emails, foto’s, zoekopdrachten, likes en tweets) van de ene computer naar de andere begeleiden. Boven de grond reiken de elektriciteitsmasten fier naar boven om de kabels te ondersteunen die dezelfde computers van energie voorzien. Waar de datakabels de aders vormen die de voedingsstoffen door het lichaam van het internetwerk afleveren, vormt elektriciteit de adem die het netwerk tot leven brengt.

Terwijl wij ons voortbewegen op de autoweg, proberen we ook de wegen voor het dataverkeer en elektriciteit te traceren. Aan de horizon doemen windmolens op. Veel windmolens. En een rookpluim met daaronder een groot industrieterrein. We zijn aangekomen op een metropool voor energie- en datatransport: de energiecentrale van Eemshaven, helemaal in het puntje van Groningen.

De Infrastructours

In tegenstelling tot wat veel mensen denken, vliegt het internet niet zomaar magisch door de lucht. De technologie om computers met elkaar te laten praten vergt een uitgebreid wereldwijd netwerk van kabels en servers. Deze kabels en servers zijn in eigendom van specifieke bedrijven die vaak data uitwisselen, bewaren en analyseren voor specifieke doeleinden, die vaak letterlijk uit het zicht zijn.

Om mensen meer bewust te maken van deze fysieke componenten van het internet, hebben SIGN en Roel Roscam Abbing de Infrastructours georganiseerd: een busrit waarin zij met de passagiers op zoek gaan naar de fysieke sporen van het internet en de nieuwe dataopslag in aanbouw van Google.

Gele bordjes en een gat in de grond

Tijdens de tour vertelt Roel ons over de geografie van de landelijke internet infrastructuur en het belang van een groot internet bedrijf als Google om zich in Groningen te vestigen. Zo vertelt hij dat op de grens van Duitsland en Groningen veel zeekabels aan land komen en worden verbonden met landkabels. Deze knooppunten zijn belangrijk voor het hele Europese internetwerk.

Bij de dijk worden we gevraagd uit te stappen en op zoek te gaan naar aanwijzingen voor de aanwezigheid van ondergrondse kabels. Deze vinden we in een strook gele bordjes met de tekst ‘kabelstrook/ gevaarlijke leidingen’. In het veld voor het industriegebied zien we een groot gat in de grond waarvan Roel weet te vertellen dat dit precies de plek is waar de land en zeekabels aan elkaar worden geknoopt. Wanneer we later aan de andere kant van de dijk staan wijst Roel op later aangepaste stukken asfalt. Deze lopen in een mooie lijn naar boven en daar waar het asfalt in gras overloopt ligt een net om het jonge gras te beschermen. De aanwijzingen zijn sterk dat dit de locatie is van de ondergrondse kabels.

Google datacentrum

De bus gaat verder richting het gebied waar het nieuwe centrum voor dataopslag van de gigant Google in aanbouw is. Voor een mooi uitzicht op de aanbouw van de datacentrale rijden we om het gebouw heen. Een grote gracht en laaghangende elektriciteitskabels verhinderen ons verder te rijden. Roel vertelt ons dat er rond de aanbouw van het datacentrum veel mysterie hangt. Google hanteert een strenge beveiliging en alle werknemers die op de locatie aanwezig zijn hebben een geheimhoudingsplicht moeten tekenen.

Zware ventilatoren op de gebouwen wijzen op grote ruimtes die gekoeld moeten worden. Hoogstwaarschijnlijk zullen deze gebouwen de servers onderdak geven die onze (privé)gegevens bewaren, analyseren en doorgeven aan andere partijen. Achter een brede gracht en een groot slot.

De foto’s getoond bij deze pagina zijn uit eigen collectie. Voor meer foto’s van het Eemshaven gebied bezoek ook: http://eemshavenpro.nl/10-december-2014-bouw-google-datacenter/ .